Գործարար մարքեթինգի մասնագետ Վահրամ Միրաքյան
Գործարար մարքեթինգի մասնագետ Վահրամ Միրաքյանն ասում է, որ Հայաստանը մարքեթինի տեսանկյունից առաջիններից է Կովկասում, իսկ բիզնեսի տեսանկյունից դիրքերը զիջում է: Հայաստանում բիզնեսը կենտրոնացած է Երևանում, իսկ մարզերը պետք է բաժանել 2 մասի: Այն մարզերը, որոնք Երևանին մոտ են պատկերն ուրիշ է, ինչքան հեռու են, այնքան պատկերն ավելի փոխվում է՝ բիզնեսի զարգացվածության, կոմունիկացիաների, գիտելիքների, օրինակների հասանելիության բացակայության պատճառով:
Երևանին կից մարզերում համեմատաբար բիզնեսն ավելի զարգացած է: Արտադրությունը կից մարզում է, որտեղ կոմունիկացիաների տեսանկյունից տարածքն ազատ է, նաև մոտ է կենտրոնին, իսկ բիզնեսը՝ Երևանում է: Մասնագետի խոսքով Երևանից հեռու մարզերում բիզնեսը 2 տեսակի է լինում: 1-ինի մեջ ներառվում են առևտրային փոքր օբյեկտները՝ ռեստորանները, հանգստի գոտիները, որոնք հոգում են տվյալ համայնքի կարիքները: 2-րդ տեսակը կախված է շրջանից, որտեղ կենտրոնացած են հանքաարդյունաբերությունն ու տուրիզմը, սակայն այլ ոլորտների հնարավորություն էլ կա, որոնք բացակայում են այս պահին: 
Տուրիզմը կենտրոնացած է Դիլիջանում, Ծաղկաձորում, հանքաարդյունաբերությունը՝ Սյունիքում, Լոռիում: Արարատի մարզում ավելի շատ ջերմոցային տնտեսությամբ, գյուղատնտեսությամբ են զբաղվում, Կոտայքում էլ կան ջերմոցներ: Ամեն մի մարզ պետք է իր առավելությունն ունենա: Օրինակ՝ Խորհրդային շրջանում արդյունաբերությունն ու բիզնեսը բաժանված են եղել ըստ տարածաշրջանների: Թալինում և Արթիկում են կենտրոնացած եղել ռոքվորի արտադրությունը, քանի որ այդ տարածքների բարձրությունը համապատասխանել է կաթից ռոքվոր ստանալու բարձր որակին: Հիմա այդ բաժանումը չկա: Նախորդ կառավարությունը քարտեզագրելու ծրագիր ուներ, ըստ որի որոշվելու էր, թե որ տարածաշրջանը ինչ բիզնես հնարավորություն ունի: Դա ճիշտ մոտեցում է. բիզնես տեսանկյունից պետք է մարզերի քարտեզագրում անել, որպեսզի չպարզվի, թե այսինչ մարզում կամ տարածքում ադամանդագործության փոխարեն մեկ այլ բիզնեսն ավելի արդյունավետ կլիներ:
Եթե ուզում ենք տնտեսությունը զարգացնել, պետք է ունենանք քարտեզ, հետո մարզերի բիզնես հնարավորությունը հասկանաք, օրինակ՝ քանի որ Հայաստանում ավելի շատ, որքան էլ տարօրինակ է հնչում, արևային օրերը Մարտունիում և Վարդենիսում են և գումարած տարածաշրջանի բարձրությունը, ջերմոցային տնտեսությունն այստեղ ավելի լավ կզարգանա: Հայաստանում բիզնես տեսանկյունից լիդերը Երևանն է: Մարդիկ հաճախ բիզնեսի նպատակը դնում են գումար աշխատելը,սակայն բիզնեսի հիմնական գաղափարը գումար աշխատելու միջոցով բարիք տալն է: Գումարը մնում է այն մարդու մոտ, որն ունի գումարի, բիզնես ստեղծելու վերաբերյալ համապատասխան փիլիսոփայություն, ինչն էլ Հայաստանում և շրջաններում պակասում է: Բիզնեսը գնում է այնտեղ, որտեղ իրեն շահավետ է:
Հեղինակ` Մարինե Գասպարյան
